Osnovne akademske studije klasičnih nauka (2021)

Nivo studija: Osnovne

Trajanje programa u godinama: 4

Stručni naziv: diplomirani klasični filolog

Uslovi upisa: Završeno srednje obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju i položen prijemni ispit ili položena opšta matura i mesto na rang listi u okviru odobrene upisne kvote.

Cilj: Sticanje znanja o Antici jeste osnovni ili najopštiji cilj ovih studija. Prvi preduslov koji to omogućuje je dobro poznavanje oba klasična jezika. Sa druge strane antičke tekstove (književne i neknjiževne) nije moguće razumeti bez poznavanja “okruženja“ u kome su nastali što iziskuje proučavanje mnogih dodatnih nauka i disciplina koje se odnose na Antiku. Poznavanje ovih aspekata klasične filologije i osposobljenost da se njihovom interaktivnom primenom protumači antički tekst je jedan od ciljeva ovih studija. Cilj ovog programa je, pre svega, osposobljavanje studenata za prevođenje tekstova sa grčkog i latinskog jezika, za pisanje propratnih komentara i uvodnih studija koji će čitaocu omogućiti da bolje razume antičkog autora i tekst. Klasični filolozi zapošljavaju se u najvećem broju u školama kao profesori latinskog i grčkog jezika. Jedan od ciljeva ovog programa je, dakle, i osposobljavanje studenata za budući pedagoški rad. Klasični filolozi mogu se baviti i drugim naukama koje se odnose na period antike: lingvistikom, epigrafikom, istorijom starog veka, teorijom književnosti, numizmatikom itd. Program ovih studija omogućuje studentu da se već tokom osnovnih studija zainteresuje za neku od njih i da se izborom na četvrtoj godini za nju delimično specijalizuje. Takođe, poznavanje latinskog i grčkog jezika i književnosti omogućuje studije medievistike, zapadnoevropske ili vizantijske, kao i izučavanje drugih disciplina: opšte i komparativne lingvistike, uporedne književnosti, novije istorije (barem do polovine 19. veka) itd. Najzad, temeljito proučavanje naše nacionalne književnosti, školstva, kulturnih institucija itd. nezamislivo je bez poznavanja njihovih antičkih uzora. Formirati studenta koji će imati potrebu za permanentnim učenjem, za sve obuhvatnijim i produbljenijim poznavanjem antičkog čoveka i njegovog života i koji će uz to steći otvorenost za nove pristupe i metode u tim proučavanjima, kao i sposobnost da ih primeni, trebalo bi takođe da bude jedan od glavnih ciljeva ovih studija.

Lista obaveznih i izbornih studijskih područja, odnosno predmeta, sa okvirnim sadržajem Na četiri godine osnovnih studija klasičnih nauka studenti slušaju i polažu ukupno 25, odnosno 26 predmeta (na prvoj godini 6, na drugoj 7, na trećoj 6 i na četvrtoj 6, odnosno 7). Na prve dve godine studenti slušaju intenzivne dvosemestralne kurseve latinskog i grčkog jezika (po 6 časova nedeljno; uz predavanja iz gramatike čitaju se i tumače originalni tekstovi antičkih autora, od lakših ka težima). Studije na prve dve godine obuhvataju i predmete koji studente uvode u osnove antičke kulture i civilizacije: uvod u klasične nauke, dva dvosemestralna kursa iz pregleda antičke književnosti, istoriju Grčke, istoriju Rima i istoriju antičke umetnosti. Na trećoj godini produbljuju se znanja iz oba jezika (proučava se njihov istorijski razvoj, jezički nivoi, stilističke odlike pojedinih pisaca u zavisnosti od književnog roda itd. takođe po 6 časova nedeljno). Nastavljaju se i studije antičke književnosti; studenti se uvode i u vizantijsku filologiju i novogrčki jezik, uz kratak pregled istorije Vizantije. Na četvrtoj godini predviđena su dva obavezna predmeta, helenska književnost i rimska književnost, a ostalih 38 ESPB bodova prikuplja se od ponuđenih šesnaest izbornih predmeta (odnosno dva, ako student izabere psihologiju, pedagogiju, i metodiku nastave). U koncipiranju programa poštovan je standard o procentualnom učešću pojedinih tipova predmeta (akademsko-opšteobrazovni, teorijsko-metodološki, naučno-stručni i stručno-aplikativni) izračunat na nivou realnog studentskog opterećenja od 240 ESPB. Pri tome je studentima obezbeđena mogućnost izbora jednog od 6 ponuđenih stranih jezika tokom dve školske godine, kao i većeg broja izbornih predmeta sa drugih studijskih programa koji se realizuju na Filozofskom fakultetu. Bodovna vrednost svakog predmeta iskazana u skladu sa evropskim sistemom prenosa bodova (ESPB) Zavisno od broja časova predavanja i vežbi, obima stručne literature i drugih nastavnih aktivnosti koje su studenti u obavezi da ispune broj ESP bodova varira od 4 do 14. Način izvođenja studija i potrebno vreme za izvođenje studija Osnovne akademske studije klasičnih nauka organizovane su po semestrima, traju osam semestara, odnosno četiri godine. Studije klasične filologije (pre svega nastava oba klasična jezika) podrazumevaju mnogo vežbi i stalnu usmenu i pismenu proveru napredovanja studenata u sticanju znanja, njihove redovne i temeljite pripreme za svaki čas i permanentnu komunikaciju sa nastavnikom uključujući i redovne konsultacije van časova.

Kompetencije: Opšte i predmetno-specifične kompetencije studenata Klasični filolog osposobljen je da proučava i tumači klasične književne i neknjiževne tekstove, antičku kulturu, njeno nasleđe i druge stare kulture u istorijskoj i komparativnoj perspektivi. Opis ishoda učenja Klasični filolog može se baviti klasičnim jezicima, književnošću na klasičnim jezicima i, šire, istorijom materijalne i duhovne kulture i stečena znanja primenjivati u svrhe prevođenja, popularizacije klasične baštine u domenu publicistike, masovnih medija, turizma i kulturne politike. Osnovne studije klasičnih nauka pružaju odličnu osnovu za dalje usavršavanje na širokom polju istorijskih, književnih i lingvističkih studija.