Osnovne akademske studije arheologije (2021)

Nivo studija: Osnovne

Trajanje programa u godinama: 4

Stručni naziv: diplomirani arheolog

Uslovi upisa: Završeno srednje obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju i položen prijemni ispit ili položena opšta matura i mesto na rang listi u okviru odobrene upisne kvote.

Cilj: Osnovne akademske studije arheologije usmerene su na sticanje znanja i razvijanje sposobnosti i veština neophodnih za profesionalno bavljenje arheologijom, kao i za dalje obrazovanje i stručno usavršavanje u oblasti arheologije i drugih srodnih disicplina. Ciljevi studija su: - Ovladavanje osnovnim teoretskim saznanjima i praktičnim veštinama iz arheologije i srodnih disciplina. - Upoznavanje sa aktuelnim tendencijama u istraživanju prošlosti. - Razvijanje kritičkog mišljenja i primena stečenih znanja u različitim poljima profesionalnog rada. - Ovladavanje znanjima i veštinama kao preduslov za nastavak stručnog usavršavanja. - Razumevanje značaja prošlosti za učenje o sadašnjosti i budućnosti. - Osposobljavanje za prezentaciju ciljeva i dostignuća arheologije široj javnosti.

Lista obaveznih i izbornih studijskih područja, odnosno predmeta, sa okvirnim sadržajem Struktura programa osnovnih studija arheologije određena je s obzirom na: - savremeno stanje i zahteve arheološke struke uopšte, kao i u specifičnom kulturnom kontekstu naše zemlje; - principe savremenog evropskog sistema visokog obrazovanja, oličene u Bolonjskoj deklaraciji; - potencijale i specijalizacije nastavnika i saradnika Odeljenja za arheologiju i mogućnosti povezivanja sa drugim odeljenjima Filozofskog fakulteta; - višedecenijsku tradiciju nastave arheologije na našoj školi. Cilj studijskog programa ostvaruje se kroz strukturu programa koja podrazumeva: - obavezne kurseve iz posebnih oblasti arheologije (teorija i metodologija, praistorija, klasična arheologija, srednji vek, fizička antropologija, arheozoologija) u trajanju od dva semestra tokom početnih godina studija; - izborne kurseve koji pružaju detaljnija znanja iz pojedinih oblasti arheologije; - obavezne kurseve iz oblasti i disciplina izvan arheologije, neophodne za osnovno obrazovanje u oblasti (strani jezik, istorija, klasični jezici, muzeologija i heritologija); - bogatu izbornu listu kurseva sa svih drugih odeljenja Filozofskog fakulteta, koja omogućava sticanje širokog opšteg obrazovanja u oblasti društvenih nauka i humanističkih disciplina. U koncipiranju programa poštovan je standard o procentualnom učešću pojedinih tipova predmeta (akademsko-opšteobrazovni, teorijsko-metodološki, naučno-stručni i stručno-aplikativni) izračunat na nivou realnog studentskog opterećenja od 240 ESPB. Pri tome je studentima obezbeđena mogućnost izbora jednog od 6 ponuđenih stranih jezika tokom dve školske godine, kao i većeg broja izbornih predmeta sa drugih studijskih programa koji se realizuju na Filozofskom fakultetu. U pogledu proporcionalne zastupljenosti teorijsko-metodoloških, naučno-stručnih i stručno-aplikativnih usvojena struktura je u skladu sa većim brojem studijskih programa arheologije na evropskim univerzitetima. S obzirom da je ovaj program studija jedini studijski program iz arheologije u našoj zemlji, on obuhvata sve osnovne oblasti arheologije te su tom pogledu razlikuje od studijskih programa koji su uže specijalizovani i koji se mogu naći na univerzitetima onih zemalja u kojima studije arheologije postoje na velikom broju univerziteta. Model po kome osnovne studije traju četiri godine, a diplomske jednu, ne odgovara u potpunosti specifičnostima visokog obrazovanja u oblasti arheologije i nije uobičajen na univerzitetima u Evropi i svetu. Odeljenje za arheologiju se u ovom smislu povinovalo odlukama Filozofskog fakulteta i drugih viših instanci. Kako bilo, postojeća struktura osnovnih i master studija (4+1) omogućava relativno lak prelaz na strukturu 3+2, koja će u daleko većoj meri odgovarati zahtevima i zadacima visokog obrazovanja u oblasti arheologije.

Kompetencije: Opšte i predmetno-specificne kompetencije studenata Savladavanjem programa osnovnih studija arheologije student stiče sledeće opšte sposobnosti: - analiza primarnih arheoloških podataka; - ovladavanje metodama terenskih istraživanja i osnovama teorijskog pristupa; - razvoj kritičkog mišljenja i sposobnosti razumevanja stručnih problema; - primena znanja u uslovima terenskog i laboratorijskog rada; - razvoja sposobnosti za timski rad; - usvajanje principa profesionalne etike. Savladavanjem studijskog programa student stiče sledeće predmetno-specifične sposobnosti: - opšte poznavanje i razumevanje arheološke struke i srodnih disciplina; - poznavanje arheologije Balkanskog poluostrva i prostora Sredozemlja; - savladavanje osnovnih veština obrade različitih vrsta arheoloških materijala (kamen, keramika, metal, kost i dr.); - sagledavanje mogućnosti za interdisciplinarno povezivanje arheologije i različitih prirodnih i društvenih nauka; - primene informaciono-komunikacionih tehnologija u arheološkoj struci. Opis ishoda učenja Nakon završetka osnovnih studija arheologije student: - Poseduje opšta znanja o materijalnoj kulturi ljudskih zajednica u prošlosti, sa posebnim naglaskom na teritoriju centralnog Balkana; - Poseduje praktična znanja i veštine potrebne za obradu arheološkog materijala i izradu dokumentacije; - Poseduje sposobnosti i veštine potrebne za izradu stručnih radova i preduslove za dalje naučno usavršavanje; - Poseduje sposobnosti da stečena znanja primeni u različitim radnim okruženjima: muzeji, ustanove zaštite, kulturne i obrazovne ustanove. - Poseduje znanje o značaju arheologije u savremenom društvu, kao i važnosti pravilne promocije arheologije u javnosti.